Viral Pazarlama Yöntemleri
Viral pazarlama çalışmaları dijital dünyada firma ve markaları hedef kitle ile daha kolay buluşturan ve hedeflenen reklam çalışmalarının daha kolay yayılmasını sağlayan etkili bir yöntemdir. Viral pazarlama çalışmalarında firma ve markaları amaçladıkları hedeflere ulaşmaları konusunda çalışmaları kolaylaştıracak olan Viral Pazarlama İlkeleri ve Stratejileri ile beraber bazı önemli viral pazarlama yöntemleri vardır. Bu viral pazarlama yöntemleri pazarlama çalışmalarının temel noktalarını oluşturan ve oldukça etkili yöntemlerdir. Peki, bu viral pazarlama yöntemleri nelerdir?
NöroMarketing Yöntemi
Nöramarketing kavramını pazarlamanın bilinçaltı etkisi olarak tanımlayabiliriz. İnsan beyninin çalışması, öğrenme, karar verme, duygusal süreçler kişi davranışlarını etkileyen alt etmenlerdir. Bu bağlamda nöromarketing kavramını anlamak ve prensiplerini öğrenmek, marka ve firmaların satış verimliliğini arttıran bir unsurdur. Nöromarketing yöntemini etkili pazarlama stratejileri yaratmak, başkalarını etkileme yeteneğinizi geliştirmek ve ikna edici satış sunumları yapmak üzere farklı birçok alanda başarıyla uygulayabilirsiniz. Aslında bakıldığında nöromarketing bilim ve pazarlamanın buluştuğu ortak bir noktadır. Çünkü nöromarketing; satın alma eğilimleri, beynin nasıl çalıştığı, nasıl karar verildiğini bilimsel yöntem ve tekniklerle ölçen ve açıklayan bir kavram olmaktadır. Bu bilimsel yöntemi pazarlama çalışmalarına entegre ederek kullanmayı; tüketicilerin duygularını analiz edip, hangi markayı, ürünü, hangi rengi, kokuyu, müziği ve benzeri faktörleri neden tercih ettiğini saptamanıza yardımcı olan bir pazarlama yöntemi olarak tanımlayabiliriz.
Nöromarketing çalışmalarıyla elde edilen verileri, satış ve pazarlama alanında kullanılabilecek sağlam ve kanıtlanmış formüllere dönüştürmek mümkündür. Çünkü nöromarketing satış, pazarlama ve hatta kişisel hayata etki edecek olan teknikleri size sunmaktadır. Bilinç altını hareket geçiren ve kullanıcı davranışı etkileyen tetikleyici faktörleri saptamanıza yardımcı olan nöromarketing çalışmaları, içeriklerinizi oluşturmanızı kolaylaştırmaktadır. Nöromarketing yöntemi çerçevesinde yapılan araştırmalara bakıldığında insan beyninde satın alma kararını, rasyonel veriler değil duygular vermektedir. Bu bilimsel yöntem kullanılarak marka, reklam filmi ve logoların insan beyninde farklı bölgelerde oluşturduğu etkiler gözlenebilmektedir. Tüketicilerin kullandıkları ürünler, bağ kurdukları markalar ve iş yaptıkları şirketler hakkında neler hissettiğini bu bilimsel yöntem ile tüketiciye soru sormadan bilinç dışı verilere ulaşarak ortaya çıkarmak mümkündür.
Dünya genline baktığımızda en iyi satış ve pazarlama uzmanlarının, konuşmacıların, politikacıların bu teknikten faydalandığı ve bu tekniğe uygun stratejiler uyguladığı görülmektedir. Vodafone, Eti, Pınar, Tofaş, Garanti Bankası gibi büyük firmaların nöromarketing yöntemini kullanarak, pazarlama faaliyetlerini şekillendirdiği bilinmektedir. Bu çalışmaları yürüten firmalar, markalar için reklam, ambalaj, web sitesi gibi konularda ölçümlemeleri ev ya da mağaza gibi dekore edilebilen laboratuvarlarda gerçekleştirmektedir. Ölçümlemeler ise hedef kitleye uygun bir denek örneklemiyle gerçekleştirilmektedir. Tüketicilerin alışveriş deneyimleri ise farklı yöntem ve cihazlar kullanılarak ölçümlenmektedir. Nöromarketing’in firma ve markalara sunduğu en büyük yararlardan biri satış ve pazarlama için ortak bir dil barındırmasıdır. Bundan dolayı nöromarketing yönteminin satış, pazarlama ve Pazar araştırması gibi konularda her zaman kullanılması gerekmektedir.
Growth Hacking Yöntemi
Growth hacking kavramı yeni bir internet girişiminin, online analizler yapılarak araştırılması ve büyümesine yönelik gerekli planların oluşturulması için yapılan çalışmalardır. Bu çalışmaları yürüten kişiler ise Growth hacker olarak anılmaktadır. Growth hacker’lar temelde online pazarlama yapan kişilerdir. Ancak iş kapsamları olarak oldukça geniş yelpazede çalışma yürütmektedirler. Projenin geliştirilip, büyütülmesi adına her türlü metriğin analiz edilmesi, test edilmesi ve ölçümlenmesi safhasında Gwowth hacker’lar aktif olarak rol almaktadır. Growth hacking çalışmalarında SEO, Google Analytics ve diğer analitik araçları, içerik pazarlaması, A/B testleri, viral pazarlama ve sosyal medya pazarlaması en sık kullanılan kavramlardır.
Growth hacking daha düşük bütçelere ihtiyaç duyan bir yöntem olduğundan dolayı, online pazarlamaya oranla ağırlıklı olarak internet girişimleri ile bağdaştırılan bir kavram olmuştur. Zaten yeni yayına giren bir internet girişimi için de düşük bütçeli çalışmaların ne kadar önemli olduğu tahmin edilmesi zor bir durum değildir. Ancak bu durumun düşük bütçeli girişimler ile bağdaştırılması sakın yanlış anlaşılmasın. Çünkü oldukça etkili bir yöntem olan Growth hacking Facebook, Twitter, Linkedin, Dropbox ve benzeri dev şirketler tarafında da sıklıkla kullanılan bir yöntemdir.
Growth hacking temelde pazarlama ve müşteri kazanma yöntemidir. Marka bilinirliğini, ürün/hizmet satışını, üye/kullanıcı sayısını arttırmak için ürün geliştirme ve pazarlamanın bir arada olduğu bir yöntemdir. Growth hackin yöntemi yaratıcılığın, analitik düşünmenin, sosyal analizlerin, ölçümlerin ve birçok farklı özelliğin bir arada kullanılmasını gerekli kılmaktadır. Growth hacking ürün çevresinde yaratıcı bir strateji geliştirmeye odaklanmaktadır. Yani temelde veri, ürün ve pazarlamanın tamamını kapsamaktadır.
Growth hacking yönteminden yararlanarak; verilerinizi analiz ederek, yeni müşteriler kazanır ve eski müşterilerinizi elinizde tutarak kolay bir şekilde büyümenizi gerçekleştirebilirsiniz. Sonuçta Growth hacking yöntemi doğru alanda doğru hedef kitleyi seçerek, reklam içeriklerinizi belirleyip, minimum maliyet ile maksimum geri dönüşü elde edip, bunun devamlılığını sağlamanızdır.
Gerilla Marketing Yöntemi
Gerilla marketing (pazarlama) alışılmamış pazarlama teknikleri kullanılarak, yaratıcılığın en üst düzeyde olduğu, markanın tüketicilerin bilinçaltında önemli bir yer kapladığı bir pazarlama taktiğidir. Gerilla pazarlama markalar için oldukça önemli ve etkili olan bir yöntemdir. Dünyanın en büyük firmaları ve markaları gerilla marketing yönteminden faydalanarak, tüketicileri kendilerine çekmeyi sağlamaktadır. Gerilla pazarlamanın özünde, alışılmamış pazarlama yöntemleri kullanılarak minimum maliyet ile maksimum sonuç elde edilmesi vardır.
Gerilla marketing, kar oranını yükseltmek için paranın gücünü ikinci planda tutan, yenilikçi olmanın gücünü kullanan bir yöntemdir. Zaten maddi sınırlamalar içerisinde de güçlü bir firmaya rakip olabilmenin yolu fark yaratmaktan, yaratıcı olmaktan geçmektedir. Gerilla pazarlama aynı zamanda marka ve firmalara küçük çatal ile pastadan büyük pay alabilmeyi de sağlamaktadır. Gerilla pazarlama, inovatif satış süreçlerinde olduğu gibi yenilikçi tanıtım çalışmalarını içermektedir. Yani herhangi bir firmanın logosunu, standart bir reklam panosuna, basit bir şekilde koyup, yerleştirmesi değil; hiç beklenmeyen bir alanda, farklı bir şekilde sergilenmesidir. Bu tekniğin amacı tamamen insanların karşısına beklenmedik bir zamanda ve beklenmeyen bir şekilde çıkarak, hafızalarda yer etmesini sağlamaktadır. Gerilla marketing temelde bilinç altına mesaj ileten bir yöntemdir.
Gerilla marketing ile viral pazarlama arasında da güçlü bir bağ vardır. Gerilla marketing genel olarak dış ortamlarda karşımıza çıkan bir uygulamadır. Ancak gelişen teknoloji içerisinde güçlenen dijital dünyaya da bunu uygulamak zor olmayacaktır. Önemli olan farklı ve yaratıcı düşünebilmektedir. Peki, gerilla pazarlama ile viral pazarlama arasında nasıl bir bağ vardır?
Gerilla pazarlamayı tanımlarken; düşük maliyet ile yüksek kar elde etme, fark yaratarak ön plana çıkma, yenilikçi pazarlama yöntemi, insanların karşısına beklenmedik zamanlarda, beklenmedik şekillerde çıkarak hafızalara kazınma gibi tanımlamalar kullanılmaktadır. Aynı tanımlamalar viral pazarlama içinde yapılmaktadır. Yani gerilla marketing kavramını tanımlamaları, viral reklamların yapı ve amacına oldukça yakındır. Buna THY’nın viral reklam örneğini verebiliriz. Dünyayı gezerek kız arkadaşına evlenme teklif eden gencin çekmiş olduğu videoda, seyahat ederken araya THY’de sıkıştırıyor olması. Bu örnek yapılan tanımlara aslında çok uygun bir örnektir. Bu reklam örneğinde olduğu gibi hem gizli reklam yapılması hem de farklılık ilkesi iki yöntemin uyumluluğunu göstermektedir.
İçerik Pazarlaması
Markaların hedefledikleri kullanıcılara erişmesi, kullanıcıda ilgi uyandırma, kendine çekme ve kullanıcıya fayda sağlama amacıyla faydalandıkları yöntem içerik pazarlaması olarak adlandırılmaktadır. Dijital dünyanın gelişen ve değişen yüzü, kullanıcı davranışlarında da değişimlerin olmasına etki etmiştir. Tüketiciler artık eskisi gibi geleneksel pazarlama yöntemlerine çok fazla değer vermemektedir. Artık insanlar kendilerine fayda sağlayacak, bilgi verecek, ilgi uyandıran, kullanıcıyı önemseyen markaları takip etmeyi ve etkileşimde bulunmayı tercih etmektedir.
İçerik pazarlaması bu çerçevede tüketicilere ilgilendikleri konularla ilgili değerli ve sürekli içerik oluşturup, sunmak anlamına gelmektedir. İçerik pazarlamasında amaç içerik yoluyla tüketiciye ulaşmak, kullanıcıyı markanın iletişim çemberi içerisinde tutarak, tüketiciyi markanın hizmetlerinden faydalanmaya yöneltmektir. Çünkü içerik pazarlaması satış yapmaya çalışmak, doğrudan tanıtım yapmak, markanın ürün ve hizmetlerini pazarlamak değil ürün ve hizmetlerin kullanım ortamları ile ilgili iletişimde bulunma yöntemidir. Kullanıcılar artık kendilerine en yararlı ve en doğru bilgi veren, veri sağlayıcıyı tercih etmektedir. Bundan dolayı kullanıcı ihtiyaçlarını karşılayacak içerikler üretmeniz, yeni kullanıcı edinmeniz, mevcut kitleyi elde tutmanız ve kullanıcılara satın almaya yöneltmenize yardımcı olacaktır.
İçerik pazarlamasında en önemli iki nokta; değerli içerik üretmek ve sürekli üretmektir. Üretilecek olan içeriklerin özgün, bilgi veren ve ilgi çekici içerikler olması gerekmektedir. Çünkü kullanıcı bu içerikler sayesinde markaya, firmaya ya da markaya ait ürünlere ilgi duymaya yönelmelidir. İçerik pazarlamasında blog yazıları, video/foto içerikler, infografikler ve e-kitaplar yoğun olarak kullanılan araçlardır. Marka ve firma tarafından üretilecek olan kaliteli içerikler ile kullanıcılar etkilenerek, kullanıcıyı markaya doğru yöneltebilirsiniz.
Artık dijital dünyanın en önemli bileşenlerinden biri içeriklerdir. Howard Gossage’in de söylediği üzere “ insanlar reklamları okumakla uğraşmalar. İnsanlar sadece kendi ilgilerini çekecek içerikleri okur ve kendilerine farklı, ilginç gelen şey bazen bir reklam olur.” Yani internetteki kullanıcının marka ile arasında bağ kurma ihtimalini yükseltecek ve ilgisini çekebilecek tüm yayınlar içerikleri oluşturmaktadır. Böylelikle markalar ve kullanıcılar arasındaki ilişki ve iletişim tek taraflı, dar bir kalıptan çıkarak, karşılıklı bir iletişim haline gelmektedir.
Viral Pazarlama Örnekleri
Dünya genelinde ve ülkemizde birçok başarılı viral pazarlama örnekleri mevcuttur. Tüm bu örnekler gerçekten iyi kurgulanmış ve yayınlanmasının ardından adete bir kartopu misali ilerledikçe, büyümüştür. İlk gördüğümüzde kimsenin aklında bir reklam izlenimi uyandırmayan ancak sonrasında detaylara dikkat edildiğinde başarılı bir viral pazarlama çalışması olduğu anlaşılan reklamlara örnekler:
Blendtec’s Will It Blend – Endüstriyel Blender Reklamı
Endüstriyel bir blender düşünün ve bu blender tüm her şeyi parçalayabilen özellikte. Bu blender tanıtımı için hazırlanan videoda blenderın her şeyi parçalayabildiği gösterilmektedir. Will it blend kampanyası 2006 yılında yayınlanan bir video ile bir anda insanlar arasında popüler olmuştur. Hazırlanan video içerikte blenderı tanıtan kişi blenderın içerisine ne atsa, blender saniyeler içerisinde ilgili nesneyi paramparça etmekte hatta toz haline dönüştürmekte. Gerçekten çok etkileyici. Hatta videonun etkisini arttırmak için blenderın içerisine atılan Iphone ile pahalı bir telefonun nasıl parçalandığı gösterilmektedir. Blender saniyeler içerisinde Iphone telefonu önce küçük parçalara ayırıp ardından siyah bir toz haline getirmektedir. Burada insanlara açık bir şekilde verilen mesaj ise bu blenderın Iphone’dan bile daha etkili olduğudur. Peki, bu video nasıl oldu da bu kadar popüler oldu? Bu sorunun cevabı net olarak YouTube ve diğer sosyal medya kanallarının gücüne dayanmaktadır. Kampanya daha yayınlandığı ilk günden itibaren 160 milyon kez izleme almıştır. Bu gerçekten çok ciddi bir rakamdır. Öyle ki ilgili kampanyanın 2006 yılında yayınlanmış olmasına rağmen, otoriteler tarafından hala en başarılı viral pazarlama örnekleri arasında gösterilmektedir. https://www.youtube.com/watch?v=qg1ckCkm8YI
Fulya’nın İntikamı!
Viral pazarlama kampanyalarının başarıya ulaşması için insan duygularına hitap etmesi gerektiğini, böylelikle ilgili kampanyanın başarısını arttıracağını söylemiştik. Çünkü insanların duygularına sevgi, acıma, nefret, merhamet ve benzeri şekilde hitap eden içerikler kısa sürelerde kitleye yayılmaya başlar. Videoyu izlemiş olan herkes Fulya’nın intikamı denildiğinde ilgili olayı hemen anımsayacaktır. İlgili videonun kadın-erkek ilişkilerine değinmesi bu videonun hedefe çok kolay ve hızlı bir şekilde ulaşmasını sağlamıştır. Videonun içeriği Fulya isimli karakterin sevgilisinden intikam almak için sevgilisinin ona almış olduğu hediyeleri GittiGidiyor üzerinden satışa çıkarmasını konu almaktadır. Fulya’nın intikamı adlı video ilk yayınlandığı zamanlarda kimse tarafından bir reklam çalışması olduğu akıllara gelmemişti. Bu video gören herkese “vayyy beee, kıza bak ne yapmış?” dedirtti. Öyle ki video yayına girdikten kısa bir süre sonra tüm haber sitelerinde, televizyon kanallarının ana haberlerinde ve birçok ulusal gazetenin sayfalarında kendine yer buldu. Herkes Fulya’nın sevgilisinden aldığı intikamı konuşur oldu. Gerçekten başarılı bir kurgu, ciddi bir hazırlık süreci sonrasında ortaya çıkan bu viral içerik başarısını da kısa sürede gösterdi.
Videonun reklam amaçlı bir içerik olduğunun anlaşılmasına kadar geçen sürede ise reklam kampanyası istediği etkiye ve başarıya ulaşmış oldu. Nasıl mı? İlgili video ulusal medyada ve yerel medyada konuşulur hale geldi. 1 ay içerisinde video tam olarak 4.750.000 kişiye ulaşarak, popülerliğini göstermiş oldu. Facebook’ta açılan profil sayfasına yaklaşık olarak 69.000 kişi tarafından arkadaşlık teklifi geldi. Çeşitli video sitelerinde ilgili içerik 1 ay içerisinde 1 milyon kez izlenme aldı. Yaklaşık olarak konuyla ilgili 7.000’e yakın farklı blogda konu başlığı açıldı. Fulya’nın videosuna cevap olarak farklı kişiler tarafından birçok cevap videosu çekilip, internete yüklendi. Haftalık olarak GittiGidiyor’un site trafik oranı ciddi bir artış gösterirken, GittiGidiyor sitesinde yer alan intikam profili 134.000 defa ziyaretçiler tarafından görüntülendi. Sadece bu kadarda değil, GittiGidiyor’un yeni kullanıcı sayısı %97 artış gösterirken, kelime bazında GittiGidiyor aramasının hacmi %200’den fazla artış sağladı.
Rüya Gibi Evlenme Teklifi
Viral pazarlama örneklerimizi çeşitlendirmek, çoğaltmak mümkün. Ancak hepsini aktarmak elbette zor olur. Viral pazarlamaya ilişkin örneklerimizi “Rüya Gibi Evlenme Teklifi” ile sonlandıralım. Video ortaya çıktığı andan itibaren interneti kasıp kavuran, kadınları özendiren, erkeklere “vayy beee” dedirten bir etki yaratmıştır. Sanırım bu videoyu bilmeyen, hatırlamayan yoktur. Videodaki genç sevgilisine evlenme teklifi etmek için dünyayı dolaşıyor, dünyanın çeşitli bölgelerinde insanların hepsine farklı kelimeler söyleterek kayıt altına alıyor ve sonrasında bu parçaları birleştirerek sevgilisine evlenme teklifi ediyor. Kamera karşısına geçen genç yaşamış olduğu hikayeyi videoda sevgilisine anlatıyor ve evlenme teklifi videosunu yayınlıyor. İlk bakıldığında yine hiç kimsenin aklına reklam olabileceğine dair bir düşünce gelmeyen, herkesin ne kadar romantik gözüyle baktığı bu video aslından Türk Hava Yolları adına yapılan bir reklam çalışması olduğu gerçeğine dayanıyor. Gerçekten viral pazarlamanın hakkını veren, olması gerektiği gibi her şeyi kurgulayıp başarıyı sağlayan bu örnek her zaman hatırlanacak viral pazarlama kampanyaları arasında yer alacaktır. Video sonrasında ne mi oldu? Video çok kısa sürede milyonlarca kişi tarafından izlendi ve çeşitli ortamlarda paylaşıldı. Ulusal medya başta olmak üzere televizyonlarda, gazetelerde, internet haber sitelerinde bu evlenme teklifi konuşulur oldu. İlgili videoya istinaden başka kullanıcılar tarafından cevap videoları ya da yorum videoları çekilip internete yüklendi ve daha bir sürü alınan etkileşim.
İşte doğru bir planlama, mantıklı bir strateji, duygulara hitap yeteneği ve doğru bir kanal seçimi ile bir videonun bir markaya kazandırdıklarını yukarıdaki örnekler üzerinden açık bir şekilde görmekteyiz. Viral pazarlamanın doğru bir şekilde uygulandığında çok kısa sürelerde ne kadar büyük etki yarattığı ortada. Bunlar ve benzeri örnekler sonrasında viral pazarlamanın ne kadar önemli olduğunu ve başarısının yüksek, maliyetinin ise düşük olduğunun anlaşılması ile firma ve markalar viral pazarlama kampanyalarına daha fazla ağırlık vermeye başladı. Doğru bir taktik ile etkisini her zaman olumlu bir şekilde gösterecek olan viral pazarlama kampanyaları ile ilgili daha birçok başarılı çalışma görüleceği ise tahmin edilmesi zor olmayan bir durumdur. https://www.youtube.com/watch?v=w60uWawS58g
Viral pazarlama ve viral pazarlama yöntemleri ile ilgili aklınızdaki soruları sormak ya da reklam danışmanlığı hizmeti almak için Sanal Yönetmen ile iletişime geçebilirsiniz.
Facebook hesabınızdan reklamlar oluştur sekmesine geldiğiniz zaman sol tarafta Reklam Hesabı “Yeni Oluştur” kısmından ülke, para birimi ve saat dilimini seçtikten sonra devam edebiliriz. Potansiyel müşteri reklamlarını yayınlamak için “Sayfa” bölümünün altında yer alan bölümden koşulları kabul etmeniz gerekiyor. Aksi halde bu işlemleri yaptıktan sonra potansiyel müşteri bulma reklam ayarları sekmesi açılmayacaktır. Hedef kitle bölümün altında reklamlarınızın yayınlanacağı hesapların konumunu, yaş aralığını, cinsiyeti gibi özelliklerine göre filtreleyebilirsiniz. Reklamın yayınlanacağı kitlenizin özelliklerini belirledikten sonra reklam alanlarını belirlemek için bir sonraki adıma geçebiliriz. Yayınlanacak olan reklamın akış sayfası, makaleler gibi hangi alan üzerinden yayınlanacağını belirleyebilirsiniz. Birde yeri gelmişken söyleyeyim. Şu anda verdiğimiz bu reklam özelliklerini aynı şekilde kullanarak İnstagram hesabımızda da yayınlayabiliyoruz. Yine reklam alanları bölümünden İnstagram da akış sayfasında mı yoksa hikâyeler de mi yayınlanacak? Siz belirleyebilirsiniz. Buraya kadar klasik facebook reklam verme adımlarını inceledik. Şimdi potansiyel reklamları verirken neler yapıyoruz bakalım;
Biz burada döngü seçeneğinden devam ediyoruz. Döngü seçeneğinde birden fazla resim ekleyerek reklam yayınlayabilirsiniz. Örneğin ürün görsellerini birden fazla ekleyerek ürün çeşitliliğinizi müşterilerinize gösterebilirsiniz. Buradan sonra geldik en önemli noktaya. Potansiyel müşteri formu hazırlama bölümünden müşterileriniz için bir hoş geldin sayfası oluşturarak ilk aşamada dikkatini çekebilirsiniz. Daha önce reklam için eklediğiniz görseli veya yeni ekleyeceğiniz bir görseli kullanabilirsiniz. Sorular sekmesinden form sırasında soracağınız adı, soyadı, mail, telefon, şehir gibi sabit soruların yanı sıra özelleştirilmiş sorularda hazırlayabilirsiniz. Mesela hangi rengi seviyorlar? Ya da hobileriniz nelerdir? Gibi sorular sorarak istediğiniz verilere ulaşabilirsiniz. Örneğin müşterilerinizin en çok sevdiği rengi mavi olarak öğrendiğiniz bir sonraki ürün üretiminizde mavi rengin yoğun olduğu tasarımlar yaparak ürün satışını arttırabilirsiniz. Potansiyel müşteri bulma reklamlarında özel verileri elde ettiğiniz için gizlilik ilkesi sekmesini doldurmalısınız. 
